سیستم رزرو پارتیشن یا SRP چیست؟

سیستم رزرو پارتیشن چیست؟ چه کاری انجام می‌دهد و چرا باید آن را داشته باشیم؟ اگر تا به حال هنگام مدیریت دیسک‌های خود با یک پارتیشن ناشناخته به نام System Reserved Partition (SRP) مواجه شده‌اید، احتمالاً این سؤال برای شما پیش آمده که این بخش چه کاربردی دارد و آیا حذف آن ممکن است؟

من اشکان پزشکی، یکی از کارشناسان شرکت پردیس پارس، در این مقاله به شما توضیح خواهم داد که SRP چیست، چه نقشی در سیستم شما دارد و چرا وجود آن ضروری است. شرکت پردیس پارس در زمینه نصب و راه‌اندازی شبکه، خدمات فایروال، مجازی‌سازی شبکه، آنتی‌ویروس تحت شبکه، خدمات راه‌اندازی VoIP، کانفیگ سوئیچ و روترهای سیسکو فعالیت دارد و آماده ارائه مشاوره تخصصی به شما عزیزان است.

با من همراه باشید تا به‌صورت کامل با System Reserved Partition آشنا شوید و اهمیت آن را در عملکرد سیستم خود درک کنید.

System Reserved Partition چیست و آیا امکان حذف آن وجود دارد؟

وقتی شما ویندوز را روی یک دیسک جدید و خالی نصب می کنید در نسخه های 7 و 8 و 10 یک پارتیشن اختصاصی به نام “System Reserved” ایجاد می کند. ویندوز نامی برای این درایو در نظر نگرفته بنابراین شما وقتی می توانید این پارتیشن را مشاهده کنید که از Disk Management و یا نرم افزارهای جانبی استفاده کنید.
سیستم رزرو پارتیشن از ویندوز 7 به بعد معرفی شد، بنابراین در ویندوزهای قدیمی تر آن را پیدا نخواهید کرد. این پارتیشن در ویندوزهای سرور 2008 به بعد هم وجود دارد.

System Reserved Partition چه کارهایی انجام می دهد؟

این پارتیشن شامل دو بخش کلیدی است:

1. مدیریت بوت (Boot Manager) و داده‌های پیکربندی بوت (Boot Configuration Data):
   هنگامی که کامپیوتر شما راه‌اندازی می‌شود، مدیریت بوت ویندوز (Windows Boot Manager) اجرا شده و اطلاعات لازم برای بوت شدن سیستم را از Boot Configuration Data (BCD) دریافت می‌کند. در این فرآیند، کامپیوتر ابتدا از System Reserved Partition بوت می‌شود و سپس فرآیند راه‌اندازی ویندوز از روی درایو سیستم (System Drive) ادامه می‌یابد.

2. فایل‌های موردنیاز برای رمزگذاری توسط BitLocker:
   اگر قصد دارید از BitLocker Drive Encryption برای رمزگذاری هارددیسک خود استفاده کنید، System Reserved Partition شامل فایل‌های ضروری برای این فرآیند است. در چنین حالتی، کامپیوتر ابتدا از طریق این پارتیشن و به‌صورت unencrypted (بدون رمزگذاری) بوت می‌شود تا بتواند اطلاعات موجود در دیسک را رمزگشایی کرده و سیستم را راه‌اندازی کند.

اهمیت System Reserved Partition

در صورتی که از BitLocker برای رمزگذاری هارددیسک استفاده کرده باشید، وجود این پارتیشن ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. اما اگر قصد استفاده از BitLocker را ندارید، می‌توانید فایل‌های مربوط به سیستم بوت را روی پارتیشن اصلی ویندوز ذخیره کنید. با این حال، به‌طور پیش‌فرض، ویندوز این فایل‌ها را در System Reserved Partition قرار می‌دهد.

وقتی سیستم رزرو پارتیشن توسط ویندوز ساخته می شود:
System Reserved Partition 100 مگابایت فضا از ویندوز 7 و 350 مگابایت فضا از ویندوز 8 یا ویندوز 10 مصرف می کند. این فضا هنگام نصب ویندوز و در مرحله پارتیشن‌بندی هارددیسک ایجاد می‌شود. زمانی که از مدیریت پارتیشن گرافیکی در حین نصب ویندوز استفاده می‌کنید، مشاهده خواهید کرد که ویندوز به‌صورت خودکار یک پارتیشن Unallocated روی درایو شما ایجاد کرده است. و پیغامی دریافت می کنید که “To ensure that all Windows features work correctly, Windows might create additional partitions for system files.”
ویندوز اغلب System Reserved Partition را در فضایی unallocated قبل از ساخت پارتیشن اصلی می سازد.

آیا من می توانم System Reserved Partition را حذف کنم؟

وجود این پارتیشن ممکن است برای شما آزاردهنده باشد و تصمیم بگیرید که آن را به‌طور کامل حذف کنید. ویندوز این بخش را مخفی کرده و نامی برای آن تعیین نکرده است تا کمتر جلب توجه کند. بیشتر کاربران حتی متوجه حضور آن نمی‌شوند و معمولاً آن را نادیده می‌گیرند. این پارتیشن تنها در Disk Management قابل مشاهده است.

اگر از BitLocker استفاده می‌کنید یا قصد دارید در آینده از آن بهره ببرید، وجود این پارتیشن ضروری است. اما اگر تمایلی به داشتن آن ندارید، تنها راه جلوگیری از ایجاد آن، در هنگام نصب ویندوز است. به جای ایجاد یک پارتیشن Unallocated در حین فرآیند نصب، می‌توانید یک پارتیشن جدید تعریف کنید که از کل فضای Unallocated دیسک استفاده کند. این روش مانع از تغییر اندازه پارتیشن شده و نصب ویندوز بدون ایجاد پارتیشن System Reserved ادامه خواهد یافت.

در این حالت، Windows Installer تشخیص می‌دهد که فضایی برای پارتیشن رزرو شده وجود ندارد و فایل‌های بوت را روی پارتیشن اصلی ذخیره می‌کند. البته باید در نظر داشته باشید که با این کار، فضای 100 یا 300 مگابایتی که معمولاً به این پارتیشن اختصاص می‌یابد، مستقیماً در اختیار سیستم عامل قرار می‌گیرد.

مراحل حذف سیستم رزرو پارتیشن

برای این کار شما باید از محیط کامندی استفاده نمایید. فقط کافی است مراحل زیر را طی نمایید:

• هنگام نمایش صفحه Installing Windows، کلیدهای Shift + F10 را فشار دهید تا وارد Command Prompt شوید.
• در پنجره باز شده، دستور diskpart را وارد کرده و اجرا کنید.
• با استفاده از diskpart، یک پارتیشن جدید در فضای unallocated ایجاد کنید.
  • اگر تنها یک دیسک در سیستم وجود دارد و فضای آن کاملاً خالی است، ابتدا با دستور select disk 0 آن را انتخاب کنید.
  • سپس با اجرای create partition primary یک پارتیشن جدید بسازید که از کل فضای موجود استفاده کند.
• مراحل نصب را ادامه دهید. هنگام انتخاب محل نصب ویندوز، پارتیشن ایجادشده را برگزینید و فرآیند را تکمیل کنید.

حذف System Reserved Partition پس از نصب ویندوز ممکن است امکان‌پذیر باشد، اما انجام این کار باعث می‌شود که ویندوز دیگر قادر به بارگذاری نباشد، زیرا فایل‌های مربوط به Boot Loader در این پارتیشن ذخیره شده‌اند.

شما ممکن است با سرچ در اینترنت روش های طولانی و خسته کننده ای برای پاک کردن این پارتیشن پیدا کنید ولی فراموش نکنید که مایکروسافت پاک کردن این پارتیشن را اصلا پیشنهاد نمی کند پس سعی کنید مسالمت آمیز با این فضای 100 مگابایتی یا 300 مگابایتی کنار بیایید.