مقدمه
شبکه‌ها قلب تمام ارتباطات دیجیتالی هستند و سازمان‌های نوین بدون داشتن زیرساخت شبکه‌ای قوی و قابل اعتماد توانایی بهره برداری و دستیابی به امنیت لازم را ندارند . از مشاغل کوچک تا شرکت های بین المللی همه به نوعی از شبکه‌های کامپیوتری برای مدیریت ارتباطات داخلی و خارجی خود استفاده می‌کنند تا منابع را با هم به اشتراک گذاشته و به داده‌ها و برنامه‌های کاربردی دسترسی پیدا کنند.
این راهنما برای آن دسته از افرادی طراحی شده است که یا به تازگی وارد دنیای شبکه‌سازی شده و یا قصد افزایش دانش خود را از سطح مبتدی به پیشرفته را دارند. ما در این مقاله با ارائه یک نمای کلی و جامع از اصول پایه شبکه، انواع شبکه‌ها و تجهیزات مورد نیاز برای راه‌اندازی و مدیریت یک شبکه سازمانی را برای شما بیان میکنیم.
شبکه سازمانی چیست؟
شبکه سازمانی به مجموعه‌ای از سیستم‌ها و تجهیزات می گویند که برای اتصال و مدیریت منابع و داده‌ها در یک شرکت یا سازمان طراحی می شوند. این شبکه‌ها امکان برقراری ارتباط میان کارکنان، اشتراک‌گذاری داده‌ها ، دسترسی به اینترنت و دیگر منابع خارجی را ایجاد می کنند.
در یک شبکه سازمانی، تمامی دستگاه‌ها و نرم‌افزارهای مرتبط با فناوری اطلاعات به یکدیگر متصل شده تا در کنار هم یک سیستم یکپارچه را تشکیل بدهند. این سیستم‌ها شامل دستگاه‌های مختلفی مثل کامپیوترها، چاپگرها، تلفن‌ها، سرورها و تجهیزات امنیتی مانند فایروال‌ها می باشند. این شبکه‌ها علاوه بر اشتراک منابع ، امنیت و پایداری داده‌ها را نیز تضمین خواهند کرد.
اگر برای راه اندازی شبکه در خانه یا محل کارتان به کمک نیاز دارید با ما تماس بگیرید
انواع شبکه‌های سازمانی
1. شبکه محلی (LAN)
ابتدایی‌ترین و رایج‌ترین نوع شبکه ،شبکه محلی (LAN) می باشد که آن دستگاه‌های موجود در یک منطقه جغرافیایی کوچک همچون یک دفتر یا ساختمان به یکدیگر متصل میشوند. این اتصال می‌تواند به شکل سیمی یا بی‌سیم باشد. شبکه‌های LAN به دلیل سادگی و هزینه نسبتاً پایین برای سازمان‌های کوچک و متوسط استفاده می شوند.
2. شبکه‌های گسترده (WAN )
شبکه‌های گسترده (WAN) به شبکه‌هایی اطلاق می‌شود که مناطق جغرافیایی وسیعی مانند یک کشور یا حتی کل جهان را پوشش می‌دهند. اینترنت مشهورترین نمونه از یک WAN است. این نوع شبکه‌ها برای سازمان‌هایی که دفاتر و شعبه های مختلفی در مناطق جغرافیایی گسترده ای دارند، مناسب و مورد استفاده است.
3. شبکه‌سازی ابری
منظور از شبکه‌سازی ابری استفاده از زیرساخت‌های ابری برای مدیریت و دسترسی به منابع شبکه است. در این نوع شبکه ، منابع شبکه در پلتفرم‌های ابری مستقر شده و مدیریت آنها به صورت داخلی یا خارجی انجام میشوند. در این نوع شبکه‌ها امکان مقیاس‌پذیری بالا را ایجاد کردخ و هزینه‌های مربوط به زیرساخت‌های فیزیکی را میدهد.
زیرساخت کابل‌کشی ساختاریافته
زیرساخت کابل‌کشی یکی از عناصر مهم در هر شبکه سازمانی است. این زیرساخت از مجموعه‌ای از کابل‌ها و تجهیزات متصل به هم تشکیل می شوند که به انتقال داده‌ها در سراسر شبکه کمک کرده و برنامه‌ریزی دقیق و اجرای صحیح این زیرساخت می‌تواند عملکرد شبکه را بهبود دهد و از مشکلاتی مثل قطعی ارتباط و کاهش سرعت پیشگیری کند.
اهمیت کابل‌کشی ساختاریافته
کابل‌کشی غیر اصولی و بدون برنامه‌ریزی ممکن است منجر به مشکلات متعدد در شبکه بشود، مشکلاتی مثل کاهش سرعت انتقال داده ، عدم پوشش مناسب وای‌فای و حتی قطعی ارتباطات. این مشکلات باعث شده که کارکنان نتوانند به درستی از منابع شبکه استفاده کنند، که موجب کاهش بهره‌وری و افزایش هزینه‌های عملیاتی خواهد شد.
ملاحظات مربوط به توسعه آینده شبکه
یکی از مهمترین جوانبی که باید در زمان طراحی زیرساخت شبکه به آن توجه کنیم ،امکان توسعه و ارتقاء آن در آینده است. در هنگامی که یک کسب‌وکار میخواهد شروع به کار کند، ممکن است نیازمند تغییرات و توسعه‌های مختلفی در زیرساخت شبکه باشد. بنابراین، تشکیل زیرساختی که امکان اضافه کردن تجهیزات و گسترش شبکه را فراهم کند، از اهمیت زیادی برخوردار است.
قطعات سخت‌افزاری شبکه
شبکه‌های سازمانی شامل تجهیزات و دستگاه‌های فراوانی است که هر کدام نقش مهمی در عملکرد شبکه ایفا می‌کنند. در ادامه به بررسی مواردی از مهمترین این تجهیزات پرداختیم :
1. روتر
روترها یکی از مهمترین اجزای شبکه های سازمانی هستند که ارتباطات شبکه‌های مختلف را ایجاد می‌کنند. روترها وظیفه مسیریابی داده‌ها در میان شبکه‌های محلی (LAN) و شبکه‌های گسترده (WAN) را عهده دار هستند. روترهای تجاری اکثراً دارای ویژگی‌های امنیتی پیشرفته و خاصی هستند که آنها را از روترهای خانگی جدا میکند.
ویژگی‌های روترهای تجاری
– فایروال‌های پیشرفته: روترهای تجاری اغلب دارای فایروال‌های قوی هستند که امنیت شبکه را در مقابل تهدیدات خارجی بیشتر می کنند.
– پشتیبانی از VPN: خیلی از روترهای تجاری از سرورهای VPN پشتیبانی می‌کنند که به کاربران اجازه اتصال امن شبکه را فراهم می کند.
– کنترل پهنای باند: این ویژگی به مدیران شبکه اجازه داده تا پهنای باند را بر اساس نیازهای مختلف مدیریت و اولویت‌بندی کنند.
2. سوئیچ‌های شبکه
سوئیچ‌ها دستگاه‌هایی هستند که ارتباط میان دستگاه‌های مختلف در یک شبکه محلی را سریع تر می‌کنند. سوئیچ‌ها به دستگاه‌ها اجازه می‌دهند تا داده‌ها و منابع را به اشتراک گذاشته و ارتباط شبکه‌ای بین آنها را فراهم کند.
انواع سوئیچ‌های شبکه
– سوئیچ‌های مدیریت‌شده: این نوع سوئیچ‌ها امکانات پیشرفته‌ای برای مدیریت ترافیک و امنیت شبکه ارائه می‌دهند و مناسب شبکه‌های بزرگ و پیچیده هستند.
– سوئیچ‌های مدیریت‌نشده: این سوئیچ‌ها ساده‌تر هستند و به تنظیمات پیچیده نیازی ندارند. آنها برای شبکه‌های کوچک یا بخش‌هایی از شبکه که نیاز به کنترل و مدیریت پیچیده ندارند،کاربرد دارند.
3. نقاط دسترسی (Access Points)
نقاط دسترسی بی‌سیم به کاربران امکان اتصال به شبکه را بدون نیاز به کابل‌کشی فراهم میکند. این نقاط دسترسی برد سیگنال شبکه را بیشتر می کند و به عنوان دروازه‌ای برای اتصال بی‌سیم عمل می‌کنند.
ویژگی‌های نقاط دسترسی درجه تجاری
– ظرفیت مدیریت ترافیک بالا: نقاط دسترسی درجه تجاری می‌توانند پشتیبانی تعداد زیادی از کاربران و دستگاه‌ها را به طور همزمان کند.
– برد سیگنال طولانی‌تر: این نقاط دسترسی معمولاً دارای برد سیگنال بیشتری نسبت به نقاط دسترسی خانگی اند و می‌توانند سیگنال‌های قوی‌تری به ما بدهند.
– امنیت پیشرفته: نقاط دسترسی تجاری معمولاً ویژگی‌های امنیتی پیشرفته‌ای دارند که وظیفه محافظت از داده‌های حساس شبکه را برعهده دارند.
4. فایروال‌ها
فایروال‌های اولین خط دفاعی در مقابل حملات سایبری هستند. این دستگاه‌ها ترافیک ورودی و خروجی شبکه را کنترل کرده و بر اساس قوانین امنیتی از پیش شده، ترافیک مشکوک را مسدود می‌کنند.
انواع فایروال‌ها
– فایروال‌های نرم‌افزاری: این نوع فایروال‌ها بر روی سرور یا کامپیوتر نصب میشوند و از نرم‌افزارهای خاصی برای کنترل ترافیک استفاده می‌کنند.
– فایروال‌های سخت‌افزاری:* این فایروال‌ها به صورت دستگاه‌های مستقل عمل می‌کنند و معمولاً قابلیت‌های بیشتری نسبت به فایروال‌های نرم‌افزاری دارند.
5. سرور
قلب هر شبکه سازمانی سرورها هستند و به عنوان مرکز اصلی برای ذخیره‌سازی داده‌ها، مدیریت نرم‌افزارها و پردازش اطلاعات می باشند. سرورها به کاربران اجازه داده تا به منابع مشترک دسترسی داشته و اشتراک داده‌ها را به صورت امن و موثر انجان دهند.
ویژگی‌های سرورها
– قابلیت تعویض داغ (Hot Swappable): این ویژگی به مدیران شبکه اجازه تعویض قطعات سخت‌افزاری معیوب را بدون خاموش کردن سرور می دهد.
– پردازش سریع داده‌ها: سرورها به دلیل فناوری های پیشرفته و طراحی خاص، داده‌ها را بسیار سریع‌تر در مقایسه با رایانه‌های معمولی پردازش می‌کنند.
– پشتیبانی از انواع سرورها: شبکه‌های سازمانی می توانند از انواع مختلفی از سرورها مثل سرورهای فایل، پایگاه داده، وب و ایمیل استفاده کنند.
6.دستگاه‌های نقطه پایانی
دستگاه‌های نقطه پایانی به ابزارهایی اطلاق می‌شود که به سیستم‌های شبکه متصل میشوند و شامل مواردی مانند چاپگرها، دوربین‌ها، تلفن‌ها، سیستم‌های POS (نقطه فروش)، رایانه‌های شخصی، ایستگاه‌های کاری و دستگاه‌های اینترنت اشیا (IoT) هستند. این دستگاه‌ها از اهمیت بالایی در شبکه‌های سازمانی برخوردارند و باید با دقت مدیریت شوند.
همانند سایر فناوری‌ها، نقاط پایانی، به‌ویژه رایانه‌های شخصی، دارای پیکربندی‌هایی هستند که برای استفاده‌های خانگی و تجاری مناسب هستند. یکی از مزایای رایانه‌های درجه یک تجاری، توانایی بهینه‌سازی و سفارشی‌سازی سخت‌افزار و نرم‌افزار آنها برای نیازهای خاص است. به عنوان مثال، مشخصات لپ‌تاپ مدیر دفتر با لپ‌تاپ مهندس میدانی ممکن است متفاوت باشد، زیرا نیازهای کاری هر یک متفاوت است.
رایانه‌های تجاری به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بتوانند بارهای کاری سنگین را تحمل کنند و معمولاً نسبت به رایانه‌های مصرفی عمر طولانی‌تری دارند. علاوه بر این، این نوع رایانه‌ها به دلیل ماهیت و حساسیت استفاده مورد نظر، اغلب به اقدامات امنیتی داخلی مانند حسگرهای اثر انگشت و ابزارهای رمزگذاری مجهز میشوند تا از داده‌های حساس محافظت کنند.
نقاط پایانی یکی از بزرگترین نقاط ضعف و خطرات بالقوه در شبکه‌های تجاری و هر شبکه دیگری هستند. بنابراین، هنگام ایجاد و پیاده‌سازی اقدامات امنیت سایبری، باید توجه ویژه‌ای به امنیت این دستگاه‌ها شود. عدم مدیریت صحیح نقاط پایانی می‌تواند شبکه را در برابر حملات سایبری آسیب‌پذیر کند.
نکات پایانی
اگرچه ممکن است یک شرکت کوچک با یک شبکه ساده که تنها شامل یک روتر و پوشش Wi-Fi است، کار خود را آغاز کند، اما با رشد و پیچیده‌تر شدن سازمان، نیاز به یک شبکه پیشرفته‌تر و با عملکرد بالاتر احساس می‌شود. عدم توجه به این نیازها می‌تواند منجر به کاهش بهره‌وری و تأثیر منفی بر عملکرد کلی شرکت شود.
یک صاحب کسب‌وکار هوشمند بهتر است از یک مشاور شبکه حرفه‌ای کمک بگیرد تا در تمامی مراحل از طراحی و پیاده‌سازی معماری کابل‌کشی گرفته تا تهیه تجهیزات استاندارد صنعتی و پشتیبانی از سیستم، راهنمایی‌های لازم را دریافت کند. در نهایت، یک شبکه‌ای که با عجله و بدون طراحی مناسب ساخته شده باشد، ممکن است آسیب‌های بیشتری نسبت به مزایایی که ارائه میدهد به همراه داشته باشد.
